مواد غذايي بطور منظم در طي شبانه روز از معده وارد روده كوچك و سپس روده بزرگ شده و در نهايت باقي مانده مواد جذبي بصورت مدفوع از بدن خارج ميشوند. حال اگر به هر علتي اين پروسه روبه جلو دچار مشكل شود مثلا دراثرتومور يا پيچ خوردن روده انسداد بوجود مي ايد كه ميتواند كامل ويا ناقص باشد. مواد غدايي تجمع يافته در روده قبل از محل انسداد كه شامل مايعات مختلف و ترشحات اسيدي و انزيمي است توليد گاز كرده و منجر به اتساع پيشرونده روده و در نهايت پاره شدن روده شده و مواد خطرناك وارد حفره شكم ميشوند و ميتواند منجر به مرگ شود.
علل انسداد روده
انسداد ميتواند بعلل مكانيكي باشد مثل وجود تومور يا پيچ خوردن روده باشد اما گاهي اشكال در از بين رفتن حركات روبه جلو روده است كه اكثرا بعد از عملهاي جراحي اتفاق مي افتد و به آن ايلئوس پاراليتيك يا روده فلج شده ميگويند.
علل مكانيكی انسداد روده
- تومورهاي روده
- پيچ خوردن روده دور خودش
- گيرافتادن روده در سوراخهاي جدار شكم مثل انواع فتق هاي شكمي كه تا ٢٠٪ انسدادها راشامل ميشود
- داخل هم رفتن روده ها يا انتوساسپشن كه در كودكان شايع است
- فشار اوردن باندهاي ناشي از چسبندگيهاي روده بعد از عملهاي جراحي قديمي
- گير افتادن اجسام خارجي داخل روده
علايم انسداد روده
- نفخ شديد شكم و درنهايت بزرگ شدن شكم
- تهوع و استفراع همراه با بي اشتهايي
- اسهال يا يبوست
- دردهاي شديد شكمي
- تب
نوع علايم و شدت علايم بستگي به محل انسداد دارد مثلا تهوع و استفراغ در انسداد روده باريك سريعتر و شديدتر است تا در انسداد روده بزرگ همچنين در انسدادهاي ناقص اسهال و در انسدادهاي كامل يبوست وجود دارد. در موارد نشت ترشحات روده به حفره شكم تب شديد واضح است.
انسداد روده در كودكان
معمولا انسداد بعلت عفونتهاي مختلف بخصوص انواع سرماخوردگي و انفلوانزا اتفاق ميافتد اما شايعترين علت در دو سال اول حيات كودك بداخل هم رفتن روده ها يا انتوساسپشن است.
بخاطر اينكه كودك نميتواند علايم خود را بيان كند اين والدين هستند كه تغييرات مشخص در كودك خود را متوجه و گزارش ميكنند اين علائم شامل:
- بي قراري كودك
- بي اشتهايي و عدم تمايل به شير خوردن از پستان مادر
- گريه هاي شديد و ناگهاني
- بزرگ شدن شكم
- استفراغ هاي ناگهاني و شديد و سبز رنگ
- دفع مدفوع آغشته به خون
- تب و خواب الودگي
انسداد روده در اطفال يك اورژانس بوده و اگر درطي ٢٤ساعت اول به اين علايم در كودك توجه شود و درمان اغاز گردد نتيجه اكثرا موفقيت اميز است
تشخيص و درمان انسداد روده
مهمترين نكته اهميت دادن به تغيير در سلامت بدن است و به محض داشتن علايم انسداد كه قبلا گفته شد بايد به پزشك متخصص مراجعه كرد. پزشك در ابتدا اقدام به گرفتن شرح حال بيمار مينمايد مثلا داشتن فتق هاي شكمي انسدادهاي مكانيكي را محتمل ميسازد و يا سن بالا و كاهش وزن شديد و ناگهاني انواع سرطانهاي روده اي را متبادر ميسازد همچنين سابقه عملهاي جراحي اخير احتمال انسداد ناشي از چسبندگي و يا فلجهاي روده اي را متبادر ميسازد.
درمان انساداد روده
مهمترين نكته اين است كه درمان بصورت بستري و در بيمارستان انجام ميشود وابدا درمان خودسرانه و در منزل بسيار خطرناك است و ميتواند منجر به مرگ بيمار شود.
در مرحله اول وبعد از بستري نمودن بيمار وشرح حال به تشخيص احتمالي رسيده و اقدامات ازمايشگاهي و راديولوژيك مناسب براي بيمار انجام ميشود و در همين زمان به بيمار مايعات لازم از طريق سرم درماني داده ميشود. جهت كاهش نفخ شكم و تهوع و استفراغ لوله معده اي مناسب از طريق بيني گذاشته ميشود.
گرفتن عكس از شكم و سي تي اسكن و كولونسكپي يا سيگموئيدوسكپي بسته به نوع و محل انسداد ممكن است لازم شود.
بعد از تشخيص ممكن است فقط درمان دارويي و سرم لازم باشد و يا نياز به عمل عمل جراحي باشد.
پيش آكهی درمان
بسته به علت انسداد و درمان انجام شده دارد. در مواردي كه علت انسداد تومور بدخيم باشد بسته به نوع تومور متفاوت است و چندان خوب نيست اما اگر علت فتق جدار شكم باشد نتيجه بسيار خوب است.